DNA-materiaal zo uit de lucht plukken

Wetenschapper Elizabeth Clare van Queen Mary University in London is DNA- en biodiversiteit onderzoeker. Ze probeert te ontdekken welke soorten waar leven en doet dat ook nog eens op plekken die enorm moeilijk te bereiken zijn, zoals grotten. Nou wordt er door wetenschappers al omgevings-DNA uit water gevist. Daarmee kunnen ze al zien: wat leeft hier allemaal in de buurt.

Van drijven naar dwarrelen

Het DNA-materiaal dat uit water gefilterd wordt kan van alles zijn: kleine huidschilfers, haartjes, of cellen die al afgebroken zijn en cellen waarop DNA meereist. Dat materiaal wordt uit het water gehaald met een extreem fijnmazige filter die eigenlijk wel wat wegheeft van een koffiefilter.

Nou was Clare bezig met een rapport over omgevingsmonitoring en DNA en toen dacht ze: als dit kan in water, kan dit dan eigenlijk ook niet in de lucht? Na uitvoerig onderzoek vond ze niet veel meer dan speculaties en één groep studenten uit Japan die het gelukt was, maar die ze niet kon bereiken. En dus... ging ze zelf aan de slag. Ze kozen een ruimte waar al lange tijd naaktratten woonden en daar zogen ze lucht door eenzelfde filter als in het water werd gebruikt.

CSI Naaktrat

Je kan denken: ja lekker makkelijk. Natuurlijk vind je daar wat! En dat was ook wel het idee: als het hier niet lukt, dan lukt het nergens. Maar of DNA zolang goed blijft in de lucht, dat was nog maar de vraag. Ze gebruikten lucht uit de holletjes, maar ook uit de open ruimte en in beide gevallen hadden ze tot hun verrassing succes.

Voordat je denkt: oh nee, nu kunnen ze dus ook zien of ik in een ruimte ben geweest? Vrees niet, nuance is hier op zijn plaats. Hoeveel ratten er zaten, of het mannetjes of vrouwtjes waren: niets daarvan was af te lezen uit het DNA-materiaal. Simpelweg omdat het een te kort stukje is. Wel konden ze zien dat er mensen in de ruimte waren geweest, maar dat was het dan ook.

Alles kan nog

Clare benadrukt dat ze openstaan voor alle wilde ideeën die mensen nu bedenken en dat dit een hele leuke fase van het onderzoek is. Ze werd zelfs al gebeld over onderzoek naar mummies en er is een link met onderzoek naar pathogenen en virusdeeltjes. Maar voorlopig levert het dus nog geen identificerende luchtfilters op voor forensisch onderzoek en de kans dat dat ooit wel gebeurt is heel klein volgens Clare.

Meer over het onderzoek lezen kan hier: Study provides first evidence of DNA collection from air.