Grondlegger computer honderd jaar geleden geboren

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat Alan Turing werd geboren. Hij stond onder andere aan de basis van de computer zoals we deze nu kennen.

"Turing is de theoretische grondlegger van de moderne computer: een apparaat dat niet alleen ingewikkelde berekeningen kan doen, maar alle soort informatie kan verwerken", schrijft journalist Bennie Mols in Turings Tango, zijn nieuwe boek over Turing en zijn werk.

Zonder Turing hadden we geen iPad, iPhone of moderne computer. De grondlegger droomde over een machine die antwoord zou geven op vragen. Met de supercomputer Watson, die vorig jaar de spelshow Jeopardy won, hebben we die inmiddels ook gekregen.

Turingmachine
Volgens de Brit was het menselijk brein bij de geboorte een ongeordende machine die via leerprocessen veranderd in een 'Turingmachine': een denkpatroon met enen en nullen. Zijn fascinatie met het menselijk brein komt deels naar voren komt in de 'Turing test' waarin gebruikers moeten raden of ze chatten met een computer of een mens.

De honderdjarige Brit stond aan de wieg van de 'multifunctionele computer': een apparaat wat emoties kan tonen en vragen kan beantwoorden. Toch heeft zijn theorie meer invloed gehad bij filosofen, dan bij informatici, zegt Mols. "Wat zijn wiskundige model wél laat zien is dat zijn hypothetische Turingmachine, een machine met oneindig geheugen, elk algoritme kan oplossen. Alleen: ook onze huidige computers hebben geen oneindig groot geheugen."

"Volgens mij gaat het inmiddels over de vraag of mensen kunnen samenwerken. Wij zijn goed in sociale emotionele intelligentie, terwijl computers veel beter zijn in rekenen en geheugen. Ze worden ook nooit moe en maken nooit rekenfouten. De menselijke brein heeft 20 watt nodig, het elektriciteitsgebruik van de computer die Jeopardy won is 300.000 keer zo groot. Dat geeft in elk geval aan dat het menselijk brein vele male efficiënter met energie omgaat", zegt Mols..

Tragedie
Het leven van de uitvinden ging niet altijd over rozen, zo werd hij berecht voor homoseksualiteit en voor de keuze gezet: gevangenisstraf of gedwongen chemische castratie. Turing koos voor de laatste optie en kreeg net als ongeveer honderdduizend andere Britse mannen vrouwelijke hormonen toegediend.

"Die man die de menselijke geest als een machine beschouwde, werd nu zelf behandeld alsof hij een machine was: een biochemische machine die geherprogrammeerd moest worden. Tegenover diverse mensen vertelde hij over een neveneffect van de behandeling: ‘Ik begin borsten te krijgen.’", schrijft Mols in zijn boek.

Turing stierf na, vermoedelijk, het eten van een vergiftigde appel. Zelfmoord, was de officiële doodsoorzaak. Hij werd 41 jaar oud.

Meer digitaal nieuws? Luister elke woendag vanaf 14:30 uur naar BNR Digitaal.