Puck-diplomatie met Noord-Korea?
De Winterspelen in Pyeongchang lijken Noord- en Zuid-Korea dichterbij elkaar te brengen. Gaat dat wat worden? Een gezamenlijk sportteam is geen garantie op succes, weet oud-correspondent en oud-tafeltennisster Bettine Vriesekoop. Toch ziet zij voor nu een paar lichtpuntjes.
Vriesekoop speelde in 1979 als 17-jarige mee op het WK in Noord-Korea. 'We waren gewoon bezienswaardigheden', herinnert zij zich. De grootste sensatie daar was dat Amerika tegen Noord-Korea speelde. 'Daar kon niet eens een bal gehoord worden. Bij elke bal werd geschreeuwd door de Noord-Koreanen, omdat er een enorme haat was ten opzichte van de Amerikanen.' Ze vervolgt: 'Ik kan me ook nog herinneren dat ik helemaal niemand op straat zag. Dat we soms wel, onder begeleiding, kinderen in uniform in duo zingend naar school zagen gaan. Het was allemaal heel erg gereguleerd.'
In 2009 was ze nog een keer in het land, als correspondent voor NRC. 'Wat mij bij is gebleven, is dat er werkelijk helemaal niets veranderd was in die dertig jaar tijd die ertussen zat. Dat was echt bizar, er was gewoon geen modernisering. Ik zag 's ochtends allemaal mensen lopend naar hun werk gaan. Bijna niemand heeft een auto in Noord-Korea, omdat er ook geen benzine is.'
Is er in al die tijd wel iets veranderd in de toenadering tot Noord en Zuid? Vriesekoop wijst erop dat er al eens een gezamenlijk Koreaans team is geweest tijdens het WK tafeltennis in 1991. 'Dat weet bijna niemand, maar toen was de eerste keer dat een gezamenlijk Koreaans team optrad.' Gevraagd of het gezamenlijke team tijdens de huidige Winterspelen meer toenadering gaat opleveren, antwoordt Vriesekoop: 'In 1991 is die poging gedaan; dat heeft niet tot blijvende resultaten geleid. Officieel zijn ze nog steeds in oorlog, er is een wapenstilstand. Ik heb geen idee.'
'De Zuid-Koreanen zijn heel bang dat de Noord-Koreanen één communistisch Korea willen stichten en dat ze daarmee ook Amerika het nakijken willen geven.' Vrieskoop benadrukt dat veel van de ogenschijnlijke vriendelijkheid die we nu zien van Noord-Koreaanse kant, geregisseerd is. 'Wat er precies achter steekt, weet eigenlijk niemand. Niemand kent eigenlijk de echte agenda van Kim Jong-un.'
Pingpongdiplomatie
Is er dan geen enkel sprankje hoop? 'Dat er nu een uitnodiging komt, vind ik wel bijzonder', merkt Vriesekoop op. De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un heeft via zijn zus de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in gevraagd om binnenkort Pyongyang te bezoeken.
Vriesekoop: 'We hebben de pingpongdiplomatie gehad, hopelijk nu de puck-diplomatie.' De pingpongdiplomatie was diplomatieke toenadering die de Volksrepubliek China in de jaren zeventig van de vorige eeuw zocht tot de Verenigde Staten. 'China had oorlog in Cambodja, in Vietnam, overal hadden ze oorlog. Ze waren uitgeput, uitgehongerd en ze moesten wel, ze stonden met hun rug tegen de muur. Je zou kunnen zeggen dat Noord-Korea nu ook met de rug tegen de muur staat, door al die sancties en noem maar op.'
