Perfectionisme de baas worden doe je zo
Millennials zijn perfectionistischer dan vorige generaties, blijkt uit onderzoek. En dat kan voor psychische ellende zorgen. Hoe komt dat, wat zijn de gevolgen en hoe kan je minder perfectionistisch zijn?
Jaap van der Stel, lector geestelijke gezondheid aan de Leidse Hogeschool, vat perfectionisme samen als beter willen zijn in iets dan je dat bent. Volgens hem komt perfectionisme voort uit concurreren met de hele wereld. 'De nieuwe generatie stelt enorm hoge eisen aan zichzelf. Het is maar de vraag of ze daar met elkaar voldoende aan kunnen voldoen. Als dat niet lukt, leidt het tot een hoop ellende.'
Zo ben je perfectionisme de baasSociale media als boosdoener
Social media is een grote boosdoener, vertelt Van der Stel. Daarop vergelijken mensen hun eigen leven de hele dag met dat van anderen. Het gevolg? 'Dat je er niet aan kunt voldoen, en dat heeft een zweem over zich heen van faalangst; ik doe het niet goed genoeg.' Op Facebook en Instagram laten de 'mensen die geslaagd zijn' volgens Van der Stel vooral de mooie kanten van het leven zien. Maar ook zij zijn alleen maar geslaagd óp die media, relativeert hij. 'In het gewone leven hebben zij evengoed moeilijkheden.'
Ouders, pas op je kroost
Perfectionisten lopen het risico om vroegtijdig uit te vallen, angstverschijnselen of een burn-out te krijgen en gevoelens van zichzelf niks waard te vinden te ontwikkelen. Dat zijn de volwassenen. Maar Van der Stel waarschuwt ook voor kinderen op de lagere school die al burn-out verschijnselen kunnen ontwikkelen, zoals bedplassen of angst. 'Ouders helpen kinderen onvoldoende met moeilijkheden om te gaan.' Ze staan volgens Van der Stel in de weg van de obstakels, zodat het kind een ideale omstandigheid heeft om te functioneren. 'Daardoor leert het onvoldoende om met tegenslagen om te gaan. Als een kind lage cijfers haalt, denk dan niet meteen dat het aan de juffrouw ligt.'
Minder perfectionistisch zijn? Wees aardig voor jezelf
Als je snapt waar het over gaat, kan dat al helpen bij perfectionisme, stelt Van der Stel. En: 'Kijk naar jezelf alsof je een vreemde bent. Dat is een voorwaarde voor zelfregulatie. Dat kun je leren en oefenen. Ik gebruik vaak een passage van Anne Frank uit haar dagboek, waarin ze zegt: ik kan naar mezelf kijken alsof ik een vreemde ben. Daardoor kun je jezelf in staat stellen jezelf en je omstandigheden te beïnvloeden.'
Van der Stel denkt ook dat het belangrijk is dat je aardig voor jezelf bent. Je legt met hoge eisen aan jezelf stellen straf aan jezelf op. 'Wil die vreemde zo verder leven of veranderen? Dat kan betekenen dat je internet loslaat, Facebook afzet en gaat leven naar je kernwaarden.'
