Zo levert je sabbatical je het meest op

'Als je ergens werkt en je bent ontzettend druk bezig, dan is het best moeilijk om af en toe afstand te nemen', zegt Onno Hamburger (Gelukkig Werken Academy). Hij is niet alleen trainer en coach, maar ook ervaringsdeskundige. Hij ging met sabbatical om na te denken over zijn carrière en over wat hij nu echt wilde. 'Voor mij werkt het om er echt even helemaal uit te stappen, het op een rijtje te zetten, met mensen te praten en boeken te lezen en gewoon ontzettend leuke dingen te doen.'

En niet een paar weken, maar een paar maanden. 'Je moet even uit die ratrace, uit die drukte. Daar heb je sowieso al een paar weken voor nodig. En daarna begint eigenlijk pas jouw zoekproces. Een gewone vakantie van een paar weken is echt niet genoeg.' Ook thuisblijven is niet genoeg, zegt Hamburger, die zelf op wereldreis ging. 'Als je een paar weken thuis gaat zitten - ik heb het niet eens over het weer - heb je de vaste structuren, de vaste patronen, de vaste mensen om je heen. Het helpt om je er even uit te sleuren.'

Doel

Hamburger, die mensen coacht die ook met sabbatical gaan, denkt dat alleen flierefluiten niet genoeg is. 'Ik heb een aantal mensen gehad die terugkomen en dan ontzettend veel moeite hebben om weer het gewone werkpatroon in te gaan.' Daarbij komt dat de tijd omvliegt, zegt hij. 'De wereld is verdergegaan en je hebt zelf ook niet echt stappen gemaakt.' Hij raadt mensen aan een sabbatical ook te gebruiken om te werken aan hun persoonlijke ontwikkeling.

Het eerste om bij stil te staan is wat hem betreft de vraag wat je heel vroeger wilde worden. 'Ik zie dat veel mensen dat op een gegeven moment kwijt zijn geraakt. Het tweede is: wat zijn dingen waar ik goed in ben én die me energie opleveren. (...) Ten derde: wat wil ik neerzetten, wat wil ik achterlaten? Wat is voor mij belangrijk om te realiseren?' Hamburger zelf kwam zo tot de conclusie dat hij mensen wilde gaan coachen in hun werk.

Hoe regel je het?

Een sabbatical is geen recht, maar je kunt wel goede argumenten gebruiken om je werkgever over te halen, zegt Marnix Ritmeester, arbeidsjurist en partner bij Workx Advocaten. 'Ik ben een goede, loyale werknemer en door een sabbatical te nemen blijf ik multi-inzetbaar en kan ik in mezelf investeren. Daar heb jij als werkgever lol van en het kost je niks.'

Risico's zijn er ook. 'Dat iemand die even buiten aan het spelen is, het soms ook wel heel leuk vindt buiten. En niet zo'n zin meer heeft om daarna naar binnen te gaan', zegt Ritmeester. 'Maar je ziet wel dat een hoop werkgevers wel enthousiast kunnen worden, zeker als het voor een bepaald doel is.'

Waar moet je op letten?

Allereerst natuurlijk op het geld. 'Je hebt geen salaris en je moet je pensioen voorfinancieren', waarschuwt Ritmeester. Verder kan het je gebeuren dat alles op je werk anders is als je terugkeert. 'Op het moment dat er een reorganisatie zit aan te komen, of men gaat de organisatie anders inrichten en je bent er niet, is dat een heel lastig punt omdat mensen je niet zien. Dus het is moeilijker rekening met je te houden.'

Of jouw vervanger blijkt zo goed te functioneren dat je werkgever hem/haar op die functie wil houden. 'Daarvoor is het dus heel erg van belang - daar moet je als werknemer wel op letten - wat er op papier komt te staan, namelijk dat je in principe terugkeert op je functie. Maar ook dat hangt af van de lengte van de sabbatical. Ga je een jaar met sabbatical, dan is het veel lastiger dan als je drie maanden gaat.'