Provinciebestuurder word je niet zonder slag of stoot
Kandidaat-provinciebestuurders worden dit jaar grondiger onderzocht dan ooit. Provincies huren voor het eerst externe bureaus in om kandidaten te screenen, bij de komende Provinciale Staten-verkiezingen.
Zo'n screening is niet mals, zegt redacteur Elke van Boxmeer: wat doet de partner, wat is het arbeidsverleden? "Maar ook wordt gekeken in openbare bronnen: opgevraagde stukken van de provincie, handelsregister, Kamer van Koophandel, Kadaster, Belastingdienst, maar ook mediaberichten en of iemand negatief in nieuws is geweest. Vooral wordt gekeken naar de risico's en kwetsbaarheden waar het gaat om de relatie met de beoogde portefeuille."
Bepaalde dingen zijn dan duidelijk niet handig, legt Frank Maas, specialist op het gebied van integriteit van adviesbureau Berenschot, uit. "Stel dat een gedeputeerde vanuit een vorige baan contacten heeft met de bouwwereld en nu in zijn portefeuille ook weer intensief contact krijgt met aannemers, bouwondernemingen, dan is het heel onverstandig om die rol te blijven vervullen."
Verzwegen
Of de bureaus er ook in slagen om alle informatie boven tafel te krijgen, is voor een groot deel afhankelijk van de kandidaten zelf. Die moeten op hun beurt een verklaring ondertekenen dat ze hun levenswandel naar waarheid hebben weergegeven, maar dat is nog geen garantie dat het nooit mis gaat. "Maar dat betekent dat een kandidaat wat verzwegen heeft en dat wordt dan denk ik een lastig gesprek met de commissaris van de Koning of met Provinciale Staten."
Die persoon staat aan het roer van een provincie, je neemt anderen de maat over het naleven van regels. Dan wordt je wel geacht het goede voorbeeld te geven, schetst Elke van Boxmeer. Maar je hoeft het ook weer niet te overdrijven, zegt Adrienne de Moor, professor bestuursrecht aan de UvA. "Iedereen maakt wel eens een fout; u en ik rijden ook wel eens door het rode licht en dat zijn relatief lichte vergrijpen. Maar als het gaat om besteding van overheidsgeld, dan vind ik dat er streng op moet worden toegezien."