BNR Juridische Zaken | Hoogleraren: Uitspraken Lubbers mogelijk strafbaar
De uitspraken van oud-premier Ruud Lubbers over de aanwezigheid van Amerikaanse kernwapens op vliegbasis Volkel zijn mogelijk strafbaar. Dat zeggen hoogleraren recht bij BNR Juridische Zaken. Zij vermoeden dat Lubbers een staatsgeheim heeft onthuld door te bevestigen dat de atoombommen in Volkel liggen. En dat is strafbaar. Het Openbaar Ministerie zou de zaak moeten onderzoeken.
Top secret
Ruud Lubbers zei in het tv-programma ‘De Tijd Vliegt’ dat er nog steeds nucleair materieel op vliegbasis Volkel ligt opgeslagen. Tot nu toe zwegen alle bewindslieden die kennis hebben over de mogelijke aanwezigheid van de bommen hierover. Maar verklapt Lubbers een staatsgeheim?
"We kunnen aannemen dat het hier om staatsgeheim staat; er wordt een locatie van nucleaire bommen aangegeven en het lijkt mij één van top secrets van defensie", zegt Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden. Volgens Voermans mag iedereen het vermoeden uitspreken dat de nucleaire wapens er liggen, maar de oud minister-president spreekt met kennis van zaken. ‘Hij is er geweest en heeft er als premier verantwoordelijkheid voor gedragen’.
Rechters tillen er zwaar aan
Ook Geert-Jan Knoops, hoogleraar strafrecht aan de aan de Universiteit Utrecht, acht de kans groot dat het hier om het schenden van een staatsgeheim gaat. Hij verwijst naar de strikte jurisprudentie op dit gebied. Zelf stond hij onlangs oud F-16 piloot Chris V. bij die 4 jaar gevangenisstraf kreeg voor het delen van staatsgeheimen met de Russen. ‘Rechters tillen zwaar aan het lekken van staatsgeheimen. Theoretisch is het mogelijk dat de uitspraken van Lubbers kunnen leiden tot een strafrechtelijk onderzoek’.
Gevangenisstraf
Hoogleraar staatsrecht Voermans verwijst naar twee vormen van geheimhoudingsplicht die Lubbers geschonden kan hebben. "Lubbers heeft mogelijk een probleem met artikel 272 van het wetboek van strafrecht. Daarin staat dat hij een geheim waarvan hij weet, of moet vermoeden, dat het uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift geheim ís, verplicht is te bewaren. Als hij dat opzettelijk schendt hangt hem een gevangenisstraf van hoogstens een jaar of een boete van 19.500 euro boven het hoofd."
En in artikel 26 van het reglement van orde van ministerraad staat dat je niet mag praten over dingen die in de ministerraad aan de orde komen. Voermans acht de kans heel klein dat de kernwapens gedurende het premierschap van Lubbers, tussen 1982 en 1994, niet ter sprake zijn gekomen.
Openbaar Ministerie
Voermans en Knoops vinden beiden dat het Openbaar Ministerie moet overwegen de uitspraken te onderzoeken. Knoops verwijst naar het gelijkheidsbeginsel, want als een ambtenaar en een oud-piloot vervolgd worden voor het lekken van staatsgeheimen, zou het OM deze uitlatingen ook onder de loep moeten nemen.
De zaken zijn niet één op één met elkaar te vergelijken, zeggen beide heren, maar toch beargumenteert ook Voermans: "Het OM zou er toch eens goed naar moeten kijken, want het kan niet zo zijn dat een oud-premier zich dit wel zou kunnen permitteren en een F-16 piloot niet". Er hoeft geen aangifte voor worden gedaan omdat het geen onthulling gericht op één persoon is. Het OM kan ambtshalve tot onderzoek of vervolging over gaan. Het Openbaar Ministerie heeft nog niet besloten of zij onderzoek gaan doen naar Lubbers’ uitspraken.
