VVD: Utrechts autoplan is verkiezingsstunt

De gemeente Utrecht wil oude en vervuilende auto's uit het centrum gaan weren. "We hebben op een aantal plekken in de stad problemen met de luchtkwaliteit. We moeten in 2015 de normen halen. Dit is onderdeel van een pakket aan maatregelen om het overal in de stad schoon te krijgen", zegt de de Utrechtse wethouder van verkeer Frits Lintmeijer van GroenLinks bij BNR Humberto Tan. Dieselauto's ouder dan 8 jaar en benzineauto's ouder dan 12 jaar mogen het centrum vanaf 2015 niet meer in.

Felle kritiek autominnend Nederland
Utrecht is de eerste stad in Nederland die vieze auto's wil weren uit het centrum. Volgens VVD-kamerlid René Leegte is het een verkiezingsstunt van de GroenLinks-wethouder: "De VVD in de Utrechtse gemeenteraad is behoorlijk overvallen door dit plannetje, waarvan ook gezegd wordt dat het een proefballonnetje is en dat ook eigenlijk geen effect heeft voor schone lucht." Ook de BOVAG en de ANWB reageren bij BNR uitermate kritisch op de plannen. De BOVAG vindt de maatregelen té rigoreus en de ANWB stelt dat Utrecht een "veel te brede categorie" aanpakt.

BOVAG: Erg kort door de bocht
Branchevereniging BOVAG vindt de plannen van Utrecht veel te rigoreus: "Een derde van het wagenpark mag Utrecht dadelijk niet meer in. Daaronder heel veel benzineauto's die helemaal niet bijdragen aan het fijnstofprobleem wat ze nu proberen op te lossen, dus het is erg kort door de bocht.", zo zegt BOVAG-woordvoerder Paul de Waal op BNR. Hij stelt ook dat de Utrechtse wethouder het Duitse model waar hij naar verwijst niet goed begrijpt: "Daar kijken ze niet naar leeftijd, maar naar milieuklasse en uitstootklasse."

Controle met kentekenscan
Het controleren van alle auto's die het centrum ingaan lijkt misschien ingewikkeld, maar is eigenlijk heel eenvoudig zegt wethouder Lintmeijer: "Daar is veel ervaring mee bij ons bij de milieuzone voor vrachtwagens. Die controleren we via een automatisch scanapparaat waarmee we op kenteken kijken welke auto's wel en niet voldoen aan de eisen voor de milieuzone." Om het schenden van de privacy te voorkomen worden de gegevens vernietigd als er niks aan de hand is.

Utrechtse politiek verrast
De Utrechtse D66-fractie is verbaasd over het collegeplan: "We willen absoluut dat er iets gebeurt aan de slechte luchtkwaliteit, maar het moet meer een totaalpakket zijn. Dus bijvoorbeeld ook meer fietspaden en een goede sloopregeling. Ik kan me voorstellen dat veel mensen zullen schrikken van alleen dit plan." De Utrechtse VVD vindt het plan absurd en noemt het automobilistje pesten, de PvdA twijfelt over de maatregelen. Leefbaar Utrecht juicht het voornemen juist toe. Fractievoorzitter Vincent Oldenborg verwijst naar Duitsland, waar steden met autovignetten werken.

ANWB: Grenzen te streng
ANWB-hoofddirecteur Guido van Woerkom is voorstander van schone lucht, maar vindt deze maatregelen te streng: "De benzineauto's waar het nu om gaat zijn gebouwd tussen 1990 en 2000. Dat was al volop een tijd dat de automobielindustrie zag dat het schoner moest [...] Dus ik kan me voorstellen dat die grens elders komt te liggen." Hij voegt daaraan toe dat dieselauto's ongeveer 16 jaar meegaan en dat Utrecht ze al op de helft van de levensduur plotsling zegt "Je mag hier niet meer komen, dus dat is ook niet echt wat je zegt een evenwichtige maatregel."

Boze Utrechtse ondernemers
Ondernemers in de Utrechtse binnenstad zijn boos over de plannen om als eerste stad in Nederland vieze auto's te gaan weren uit het centrum: "Het gaat al niet zo best met de economie en dan komt het bestuur met dit plan om Utrecht negatief op de kaart te zetten. De luchtkwaliteit in de stad is misschien een probleem, maar dat wordt niet door ondernemers veroorzaakt. Wij werken allang met schone vrachtauto's. Het probleem is vooral de vieze stadsbussen.'', zegt voorzitter Thom Broekman van de ondernemersvereniging Centrum Utrecht

Milieuclub wél enthousiast
Terwijl ondernemers, bewoners en politiek ernstig twijfelen aan het effect van een verbod op vieze auto's, gelooft de Natuur- en Milieufederatie Utrecht wél in de plannen van het gemeentebestuur. "De effectiviteit zal er zeker zijn. Kijk maar naar verschillende Duitse steden, waar een dergelijk verbod al is ingevoerd", zo zegt Pepijn Binkhorst van de federatie. "Daar werkt het ook. Het gaat om iets heel belangrijks, de gezondheid van de mensen in de binnenstad. Mensen in grote steden leven korter door de luchtvervuiling. En die wordt grotendeels veroorzaakt door auto's. Dit is een concrete maatregel; veel anders kan Utrecht niet doen. Ze kunnen niet zomaar kilometerheffing invoeren."

Reactie ministerie
In 2008 sneuvelde een soortgelijk plan in Amsterdam. Daar ging het om auto's van een bouwjaar voor 1992. De plannen stuitten toen op forse kritiek, onder anderen van toenmalig minister Camiel Eurlings van Verkeer. Guido van Woerkom van de ANWB herinnert zich goed dat het ministerie toen geen voorstander was: "Ik ben dan ook zeer benieuwd wat daar nu gaat gebeuren. Of die een reactie geven in diezelfde richting. Als gezegd wordt 'we worden overspoeld met Mercedessen en oude BMW's' dan kan ik me daar wel iets bij voorstellen, maar de categorie die nu aangepakt wordt, is veel te breed."

Overgangsregeling
De hoogte van een eventuele boete op een overtreding is nog niet bekend. De 'milieuzone' wordt gefaseerd ingevoerd, vanaf volgend jaar. Er komt een overgangsregeling voor bewoners van de binnenstad met een oude auto.