Wetenschap Vandaag | Het erfelijke belang van je achternaam

"Ons DNA is eigenlijk een fantastisch levend archiefdocument. Het helpt bij het zoeken van de relatie tussen genetica en geschiedenis. Het Y-chromosoom krijgen mannen van hun vader, dus dat wordt niet gemengd met vrouwelijk DNA, dus het is volledig gelinkt aan onze familienaam en de stamboom."

De namen die mensen in Vlaanderen in de 14e eeuw kregen, komen daar vaak al 600 jaar voor. En toen mannen met hun eeuwenoude achternaam hun DNA afstonden, was het resultaat opmerkelijk: na strenge selectie en secuur onderzoek bleken de oervaders van al die achternamen bijna nooit verwant te zijn met elkaar. Dat wijst erop dat er in die periode sprake was van een heel sterke migratie, terwijl wetenschappers ervan uitgingen dat Vlamingen hun dorp eeuwenlang niet hadden verlaten.

Godsdienstoorlogen
Maar volgens Larmuseau zorgden diverse godsdienstoorlogen en de uitbraak van de pest een uitgebreide migratie. "Dat kan een hele belangrijke factor geweest zijn voor het feit dat we nu zien dat mensen in de late Middeleeuwen niet enkel en alleen onder de kerktoren bleken."

Intussen komt uit onderzoek naar DNA en achternamen in Noord-Brabant - waar veel Vlamingen destijds hun heil zochten - een vergelijkbaar beeld naar voren. "In Eindhoven is de Leidse professor Peter de Knijff al geruime tijd bezig met het bekijken van de diversiteit van één gemeente op een kerkhof. Daar vinden we gelijkaardige resultaten: een hoge migratie, op basis van de eerste resultaten."