Bij de uitvoering van de kinderopvangtoeslag zijn grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden. De wetgeving, afkomstig van het ministerie van Sociale Zaken, was spijkerhard en bood geen mogelijkheid om recht te doen aan individuele situaties.
De kabinetsformatie van 2021 wordt een soort ‘Temptation Island’. “Je begint met een grote groep en er valt misschien iemand af”, zei een van de partijleiders mij een tijdje geleden. Te veel afvallers is niet gewenst, want voor een werkbare meerderheid heb je al gauw vijf, misschien wel zes partijen nodig.
Hans van Mierlo zei ooit: “Je kiest een politicus zoals je een vriend kiest.” Wat je bij hem of haar voelt is belangrijker dan al die specifieke standpunten, vond hij. Nu de verkiezingen naderen, horen we weer heel veel persoonlijke dingen van onze lijsttrekkers.
Tjonge! Maar liefst vier vrouwen in de top-5 van de nieuwe VVD-lijst! Zo haalde de lijst-Rutte deze week het nieuws. Maar zo bijzonder is dit nu ook weer niet. In 1977, de hoogtijdagen van Hans Wiegel, telde de Top-7 van de liberalen vijf vrouwen.
Elke populistische partij is tot mislukken gedoemd. De fractie van de Lijst Pim Fortuyn was een rariteitenkabinet. Op de dag van intrede in de Tweede Kamer waren ze al volledig de weg kwijt.
Eens in de vier jaar heeft elke politieke partij even last van visie. Van de behapbare 32 pagina’s die de SP heeft volgeschreven naar de 211 van D66. Bij elkaar nu al zo’n 700 bladzijden en nog niet alle partijen hebben al geleverd. Benieuwd of ik straks nog zin heb in dat ene A4’tje waar de PVV mee komt.
Dezer dagen presenteren de politieke partijen hun lijsten voor de verkiezingen van 2021. En bij de meeste partijen gebeurt waarvoor ik al bang was. In hun vernieuwingsdrang wordt een fors deel van de zittende Kamerleden weggebonjourd.
De ‘October surprise’. Zo noemen ze in Amerika een plotselinge gebeurtenis kort voor de verkiezingen die in hoge mate de uitkomst kan beïnvloeden. Bij de Tweede-Kamerverkiezingen van 2017 had Nederland ook zo’n verrassing.
De boeken op zijn werktafel: Charles Duhigg - The power of habit: why we do what we do and how to change. Robert Cialdini - Influence, the psychology of persuasion. Aan de muur een portret van Winston Churchill met een machinegeweer in zijn hand.
Dinsdagavond, de persconferentie waarin minister-president Mark Rutte de nieuwe ‘gedeeltelijke lockdown’ aankondigt. 'Ik denk dat veel mensen de laatste weken hetzelfde type ervaringen hebben gehad als ik', zegt hij.
De lijfarts van Donald J. Trump is geen dokter, maar een spindoctor. Drie keer vraagt een journalist of de president beademd is geweest, drie keer geen helder antwoord. Het gaat goed met de president, zegt Sean Conley voor de deur van het ziekenhuis waar Trump is opgenomen.
Het lijkt een eeuwigheid geleden. Uiterst relaxed zat minister Hugo de Jonge op zondag 1 maart in theater De Balie in Amsterdam. Moest hij niet bij het ministeriële corona-overleg zitten? Nee hoor. 'Bruno is in charge', zei De Jonge. En dat was goed geregeld zo.
Thierry Baudet verveelt zich. Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, voor velen een politieke hoogmis waarin je twee dagen lang kunt horen wat de voor elke politieke partij typerende prioriteiten zijn waar je vervolgens weer maanden op kunt kauwen, zie ik Theo Hiddema droedels schetsend in het achterste bankje, op corona-afstand van zijn fractievoorzitter.
Over een half jaar gaat Nederland naar de stembus. Dat betekent dat vrijwel elke politieke stap in het teken van die verkiezingen zal staan. Het beeld is nu nog rommelig. Het CDA koos een lijsttrekker maar kampt nog steeds met intern gedoe.
Pieter Omtzigt kon zijn tranen nauwelijks bedwingen. Het scheelde maar 258 stemmen of híj was de nieuwe CDA-leider geworden. Verdoofd hoorde hij Hugo de Jonge aankondigen dat ze het sámen zouden gaan doen: “Jij als running mate.” Ze hadden het er onderling nog niet over gehad.
‘De overheid is niet de oplossing voor ons probleem, de overheid ís het probleem.’ Met die woorden begon Ronald Reagan in 1981 zijn presidentschap. Reagan bond zelfs de strijd aan met de wereldmacht waarin de overheid de maat aller dingen was: communistisch Rusland.
Meer dan een halve eeuw geleden, bij de oprichting van D66, stelde Hans van Mierlo voor de kiezer twee stemmen te geven. Een voor de macht en een voor de controle op de macht. Je koos dan een minister-president en een Kamerlid.
'De situatie is psychologisch niet rijp om een vrouw tot minister-president te maken', schreef Marga Klompé in 1967 in haar formatiedagboek. Ze was toen al enkele malen lijsttrekker geweest voor de Katholieke Volkspartij. Ze vond ook dat ze geen premier kon worden omdat ze geen financieel-economisch expert was.
De belangrijkste wet waaraan je moet voldoen om een succesvol politiek leider te worden is dat je machtshonger moet hebben. Der Wille zur Macht. CDA-minister Wopke Hoekstra blijkt aan die wet niet te voldoen. Hij vindt zichzelf meer een bestuurder dan een volksvertegenwoordiger en meldt zich af voor het lijsttrekkerschap.
Deze week tien jaar geleden werd onder leiding van Mark Rutte bij de Tweede-Kamerverkiezingen voor het eerst de VVD de grootste partij. De jongeren die de afgelopen weken al een paar keer op het Catshuis langs mochten komen om hem te adviseren, weten niet anders: we hebben een premier en dat is Rutte.
In een nieuwe podcast gaan Maartje Duin en Peggy Bouva op zoek naar hun wortels. Ze komen uit op een Surinaamse suikerplantage. Maartjes voorouders waren mede-eigenaar. En Peggy’s voorouders tot slaaf gemaakt.
‘Met 50 procent van de kennis moeten we 100 procent van de besluiten nemen’, zei premier Mark Rutte in week een van de coronacrisis. Inmiddels varen we al negen weken in de mist. ‘Ik heb geen seconde getwijfeld over de regie.
De Partij voor de Toekomst. Zo heet het vehikel waarmee de afgesplitste Kamerleden Henk Krol en Femke Merel van Kooten bij de komende verkiezingen hun zetel willen veiligstellen. Meteen moest ik denken aan ‘Kies voor de toekomst’, een affiche van GroenLinks.
In een van de schaarse debatten die de Tweede Kamer deze week voerde, in een commissiezaal over de 300 miljoen euro die minister Ingrid van Engelshoven inzet om de cultuursector door de crisis te helpen, citeerde PvdA-leider Lodewijk Asscher Winston Churchill. ‘Hoewel hij het niet echt gezegd schijnt te hebben’, zei Asscher erbij.
‘Elk nadeel heb zijn voordeel’, zei Johan Cruijff. Volgens premier Mark Rutte beleven we nu de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Het voordeel is dat we – net als toen – kunnen nadenken hoe de wereld er uit moet zien als we de samenleving straks weer volledig opstarten.
Nog geen half jaar na de verkiezingen van 2017 joeg Theo Hiddema de hele top van Forum voor Democratie de stuipen op het lijf. Het Kamerlid had op de radio gepleit voor ‘rassenvermenging’. Hij zei: ‘Integratie tussen de lakens, dan zijn we van het hele gesodemieter af’.
Sinds half maart zijn de vergaderingen van de Tweede Kamer tot een minimum beperkt. ‘Ook met het oog op de voorbeeldfunctie die wij als parlement vervullen’, schreef Kamervoorzitter Khadija Arib.
De coronacrisis is de grootste stresstest sinds de Europese Unie bestaat, zei een Europese topambtenaar mij deze week. De vorige test, de financiële crisis die overging in de eurocrisis, duurde zes jaar.
Tijdens de vorige grote crisis, de kredietcrisis van 2008, hoorde je alom geklaag dat ‘Europa’ zich te veel met van alles bemoeide. Met die euro kan het trouwens toch nooit meer wat worden en dat hadden we altijd al gezegd, klonk het op de flanken.
President Donald Trump wordt geveld door een Chinees virus met een Mexicaanse naam. Het is natuurlijk een grapje, maar met een serieuze ondertoon. Een politicus die voortdurend en op alle terreinen onzin verkoopt, valt ooit door de mand. Grote kans dat dit moment nu aangebroken is.