Kan een test Alzheimer voorkomen?
Verschillende media berichten over een 'simpele bloedtest' die de ziekte van Alzheimer zou kunnen voorspellen en daarmee een doorbraak zou betekenen. Maar klopt dat wel?
Is de CO2-uitstoot van vleesvervangers echt groter dan van varkensvlees?
De CO2-uitstoot van varkensvlees is kleiner dan die van vleesvervangers. Deze bewering was onder andere te lezen in VMT, een tijdschrift voor voedingsmiddelenprofessionals. FactGuru Frank Leeman checkt of het klopt.
Is Trumps gratie voor Roger Stone de meest corrupte gratie ooit?
Geschokt was medialand door Trumps kwijtschelding van Roger Stones gevangenisstraf. Het zou 'de meest corrupte en vriendjespolitiekachtige handeling ooit' zijn geweest, kopten veel media. Maar is dat wel zo?
Zijn siliconen implantaten slecht voor je?
Siliconen cellen, zoals die van borstimplantaten, zouden menselijke cellen kunnen doden. FactGurus en Doktermedia zoeken uit wat dit precies betekent voor de patiënt.
Schimmigheid rondom het omstreden onderzoek naar chloroquine
Onderzoek zou aantonen dat het malariamedicijn hydroxychloroquine niet tegen covid-19 werkt en zelfs meer sterfte zou veroorzaken. Maar zijn er veel aanwijzingen dat het hele onderzoek vervalst of mogelijk zelfs verzonnen is.
Twitter gaat desinformatie over coronavirus labellen
Twitter gaat - net als bij gemanipuleerde content - bericht labellen die onwaarheden verkondigen over het coronavirus. Daarin wordt door het platform verwezen naar bronnen die wel op feiten gebaseerde informatie over het virus geven.
Hoe verging het de artsen van Dokter Media?
Begin maart besloten de artsen van Dokter Media, vaste gasten bij FactGurus, even offline te gaan om te kunnen focussen op het werk in het ziekenhuis. Nu ze weer een beetje op adem komen praten Frank, Lester en Tijs bij.
Robots gaan onze banen afpakken, of doen ze dat al 60 jaar?
Samen met experts Bart Atema en Kim Vrielink van Deloitte kijkt Frank naar wat er gaande is in de robotisering. Want is de dystopische en onheilspellende berichtgeving zoals "ruim helft onze banen over 7 jaar door robots gedaan" nog wel relevant, of zitten we al 60 jaar midden in de robotisering?
Nieuwe urinetest toont uitzaaiing darmkanker in lever
Samen met de artsen van Dokter Media praat Frank met dr. Nick van Huizen, de onderzoeker die jarenlang onderzoek heeft gedaan naar deze test. Over het pad voorwaarts, het persbericht, hoe de media het oppakte, en uiteraard over de test zelf. Spoiler: de test is nog zeker 5 jaar niet op de markt.
Is er echt steeds meer straatintimidatie in Amsterdam?
Amsterdam lanceert een programma tegen seksuele intimidatie en geweld op straat. media melden dat vrouwen en meisjes in Amsterdam op straat steeds vaker te maken hebben met seksuele intimidatie of geweld. Maar klopt dit wel?
Eerder dood met hogere vitamine B12-waarde?
Een hoge vitamine B12-waarde in je bloed? Levensgevaarlijk! Tenminste, dat kopten verschillende landelijk media. Maar klopt die bewerking wel? Frank Leeman en artsen Thijs Stehmann en Lester du Perron van doktermedia.nl doken erin.
Is de bladblazer even vervuilend als een grote SUV?
Op verschillende plekken was te lezen dat een half uurtje bladblazen even vervuilend is als 1700km met een Toyota Camry, of zelfs 6500km met een Ford F-150. Partij voor de Dieren verklaarde zelfs de oorlog aan de bladblazer. Dat een klein cilindertje evenveel zou uitstoten als een 6.2 liter V8 klonk Frank onwaarschijnlijk in de oren en dook er in.
Hoe ga je als factchecker om met de inhoud?
We spreken met Enith Vlooswijk, een van de fact checkers van de Volkskrant. Kan je als fact checker je eigen politieke voorkeur in de hand houden, zijn onderzoeken waardeloos, en zouden sommige fact checks eigenlijk niet geplaatst moeten worden?
11 verrassende schijnfeiten uit het stikstofconflict
Er is géén noodplan voor de stikstofcrisis, en de regering hield daar ook zeker geen topoverleg over. In het stikstofdebat wordt flink gestrooid met schijnfeiten. En de kwaliteit van jaarverslagen gaat vooruit; gemiddeld krijgen ze nu als rapportcijfer een 3,9.
Maakt ‘de pil’ depressief?
In de podcast is onderzoekster Anouk de Wit te gast die uitleg geeft over haar onderzoek, vraagstelling en conclusie en daarmee ook de vraag ‘klopt de berichtgeving in de media wel?’ beantwoordt.
Is er echt meer onweer op scheepvaartroutes?
Op basis van een onderzoek uit 2017 circuleren op verschillende media artikelen hierover. Wired, Fast Company, Atlas Obscura om er een paar te noemen. Klopt dat wel? Luister naar een nieuwe factcheck van BNR FactGurus.
Is een e-mail slechter voor het milieu dan een postkaart?
Bij de Een Vandaag fact check onderzochten ze die stelling, en bestempelde hem als 'waar'. Email kost energie, maar dit leek de FactGurus zo onwaarschijnlijk dat ze er indoken. Of klopt het toch?
Staat er echt een deel van de Mont Blanc-gletsjer op instorten?
Zo ongeveer iedere publicatie in de wereld had op 25 september een bericht over een deel van de Mont Blanc dat zou instorten en op een dorp zou vallen. Factgurus zocht contact met een lokale Italiaanse stichting, en kwam tot een andere conclusie.
Kinderen presteren slechter door lerarentekort - is dat zo?
Zo viel te lezen op de NOS en het AD. Op basis van een enquête door het AD en CNV. Hollen de prestaties achteruit? Zien we dat terug in test scores? En is er onderzoek naar de effecten van het lerarentekort? Luister naar een nieuwe editie van Factgurus.
Visnetten zijn 50% van al het plastic in de zee
Zo stond te lezen in een interview in het Parool. Stichting Noordzee meldt dat ze gemiddeld 134 stukjes vistuig per 100 meter strand gevonden hebben. Dat is veel. En visnetten zitten in de top 5 van meest dier dodende zeevervuilers. Maar ligt de zee inderdaad zo vol met visnetten? Frank belde met Greenpeace en mailde met Ocean Cleanup om te kijken hoe het zit. Een lastige factcheck deze keer.
Er is nog nooit een vlucht neergestort door turbulentie
Dat waren de geruststellende woorden van een piloot in het inflight-magazine van Transavia. Maar is dat wel zo? En hoeveel gewonden zijn er door rondvliegende spullen binnen in de cabine? Frank en Anna zochten het uit.
Holleeder komt nooit meer buiten
Komt Holleeder nooit meer vrij? Kan hij vermindering aanvragen? Is levenslang ook echt levenslang? Iets meer een 'hoe-zit-dat' dan een fact check deze keer.
Geen voedselverspilling in de keten?
Helemaal geen voedselverspilling in de keten? Dat idee blijft je als kijker bij na het zien van de aflevering 'buitenbeentjes' van de Keuringsdienst van Waarde. Maar is dat wel zo? Luister de eerste aflevering van de podcast BNR Factgurus.
Binnenkort: BNR Factgurus podcast
De wekelijkse factcheck - met Frank Leeman.
De Minuut van de Waarheid - “In 2050 meer plastic dan vis in de zee”
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein deze bewering in
De Minuut van de Waarheid - “Wat wetenschappers ontdekten over Groenland is geen goed nieuws voor de zeespiegel”
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein deze bewering in Welingelichte Kringen.
De Minuut van de Waarheid: 'Energiezuinige woning verkoopt sneller en beter'
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein deze bewering van dagbladen Trouw en Cobouw.
De Minuut van de Waarheid: 'Elk wispelturig land kan een klimaatdeal torpederen'
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein deze bewering van NRC.
De Minuut van de Waarheid: 'Gat tussen klimaatmodellen IPCC en werkelijkheid is flink opgelopen'
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein een bewering van journalist en schrijver Marcel Crok.
De Minuut van de Waarheid - “De doelstelling van maximaal twee graden opwarming is een arbitraire en politieke uitspraak.”
BNR Duurzaam checkte samen met Het Groene Brein deze bewering van klimaatwetenschapper Bert Amesz.