ENA: hofleverancier van de Franse politieke elite
De prestigieuze ENA, l'ecole National Administration is een begrip in Frankrijk. Maar die opleiding is maar voor weinig mensen weggelegd. Wie afzwaait van ENA krijgt het namelijk in Frankrijk voor het zeggen. Presidentskandidaat François Hollande studeerde er in 1980 af.
Elk jaar halen 90 studenten de zware selectie, waarna ze worden klaargestoomd voor topposities in de politiek of het bedrijfsleven. BNR's Tour de France-team, Stefan de Vries en Anke Truijen stonden in Straatsburg voor het hek van de ENA. Een dicht hek. Want directieleden wilden niet praten. Evenals ambtenaren en studenten van de ENA. Want in verkiezingstijd zijn zij gebonden aan een zwijgplicht.
Maar De Vries vond toch een oud-studente van de eliteschool die meer kan vertellen over de ENA; oud-student Elke Merks, nu politiek secretaris van de Nederlandse ambassade in Parijs.
Entree en school
"De ENA is aan de ene kant een entree en anderzijds een school tegelijkertijd voor de Franse hoge ambtenarij. Dat wil zeggen dat jonge studenten van een jaar of tweeëntwintig, drieëntwintig een selectie door gaan, een hele strenge selectie, en tegelijkertijd hun ticket eigenlijk hebben verdiend om binnen de Franse ambtenarij carrière te maken."
De school werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht om heel snel een aantal hooggekwalificeerde mensen op belangrijke posten te krijgen en is in Frankrijk erg bekend, legt Merks uit.
Erbij horen
De ENA heeft naast het Franse programma ook een programma voor buitenlandse studenten. En Merks doorliep dit programma. Als buitenlandse studente in Frankrijk heeft haar opleiding aan het instituut haar zeker geholpen. "Je hebt wel degelijk het gevoel dat je er een beter bij hoort", zegt Merks.
Competitief
Het zou volgens haar geen gek idee zijn om ook een dergelijk instituut in Nederland op te zetten. "Daar gaan wel discussies over. Ik weet dat er in Amerika ook over gesproken wordt. Je moet er wel van uit gaan dat je een manier van denken hebt die scholieren uitsluitend op hun beste cijfers selecteert. Dat is erg competitief."
Maar de competitiedrift gaat nog verder. Want leerlingen moeten aan het einde van de opleiding een examen doen, waarmee ze in een klassement terecht komen. "Dat klassement gaat van 1 tot 90 en is openbaar. Dus iedereen weet wie de beste is geweest van dat jaar in die klas."
Kiezen waar je werkt
En de beste uit je jaar worden, heeft zo zijn voordelen. Want de nummer één kan zelf kiezen waar hij wil werken binnen de Franse administratie. Nummer twee mag daarna kiezen. En zo gaat het door tot nummer 90. "Je kunt je voorstellen dat nummer 90 niet zo heel veel over heeft om uit te kiezen maar het nog steeds erg goed doet."
Geen kosten
Opvallend genoeg is dat opleiding geen geld kost, althans voor de Franse leerlingen. "Als zij tot de school zijn toegetreden, of door de selectie komen, dan zijn ze per definitie ambtenaar geworden met als gevolg dat ze ook gewoon een ambtenarensalaris krijgen vanaf dag één dat ze op de school studeren."
Klik hier voor het gesprek dat Stefan de Vries had met Elke Merks, politiek secretaris van de Nederlandse ambassade in Parijs.
